Akciğer embolisi, tipik olarak bir derin ven trombozu (DVT) sonrasında meydana gelir. DVT, bacaklardaki derin venlerde kan pıhtılaşması ile karakterizedir. Bu pıhtılar, kan akışının akciğerlere kadar gitmesini engelleyen akciğer arterlerinin bir bölgesinde sıkışabilirler.
AKCİĞER EMBOLİSİ NEDİR?
Akciğer embolisi, akciğer arterlerinde bir pıhtı, yağ, hava kabarcığı veya başka bir materyal nedeniyle kan akışının tıkanması sonucu oluşan bir durumdur. Bu tıkanma, akciğerlerin oksijen alışverişinin bozulmasına ve ciddi solunum problemlerine yol açabilir.
Akciğer embolisinin en yaygın nedeni, vücudun derin venlerinde (özellikle bacaklarda) oluşan pıhtıların koparak kan dolaşımıyla akciğerlere taşınmasıdır. Buna “derin ven trombozu” (DVT) denir. Diğer nedenler arasında yağ embolisi (travma sonrası), hava kabarcığı embolisi (yara, cerrahi veya genişlemiş bir damarla ilgili bir işlem sonrasında), amniyotik sıvı embolisi (hamile kadınlarda) ve bazı ilaçlar sayılabilir.
Akciğer embolisinin belirtileri arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük, kanlı balgam, hızlı kalp atışı, terleme ve halsizlik yer alabilir. Tedavi, pıhtıların büyüklüğüne ve yayılımına, hastanın yaşına ve sağlık durumuna, varsa altta yatan hastalıklara ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Antikoagülan ilaçlar, trombolitik ilaçlar, aspirin ve cerrahi müdahale tedavi seçenekleri arasındadır.
AKCİĞER EMBOLİSİ NASIL OLUŞUR?
Akciğer embolisi, akciğer arterlerindeki kan akışının bir pıhtı, yağ, hava kabarcığı veya başka bir materyal nedeniyle tıkanması sonucu meydana gelir. En yaygın neden, vücudun derin venlerinde (özellikle bacaklarda) oluşan pıhtıların koparak kan dolaşımıyla akciğerlere taşınmasıdır. Bu pıhtılara “derin ven trombozu” (DVT) denir. DVT, bacaklardaki kan damarlarında kanın yavaşlaması veya pıhtılaşma eğilimi göstermesi sonucu oluşabilir. DVT’li kişilerde, pıhtıların bir kısmı koparak kan dolaşımı yoluyla akciğerlere gidebilir ve burada akciğer arterlerinde tıkanıklığa neden olabilir.
Akciğer embolisinin diğer nedenleri arasında yağ embolisi (travma sonrası), hava kabarcığı embolisi (yara, cerrahi veya genişlemiş bir damarla ilgili bir işlem sonrasında), amniyotik sıvı embolisi (hamile kadınlarda) ve bazı ilaçlar sayılabilir.
Akciğer embolisi, kan akışının tıkanması nedeniyle akciğerlerin oksijen alışverişinin bozulmasına ve ciddi solunum problemlerine yol açabilir. Bu nedenle, akciğer embolisinin erken teşhisi ve tedavisi önemlidir. Risk faktörleri arasında uzun süreli hareketsizlik, bacak kırıkları, ameliyatlar, kanser, sigara içmek, kalp hastalığı ve doğum kontrol hapları gibi faktörler yer alır.
AKCİĞER EMBOLİSİ BELİRTİLERİ NELER?
Akciğer embolisi, akciğer arterlerinin bir kısmının tıkanması sonucu oluşan bir durumdur. Belirtileri, pıhtının boyutuna, konumuna ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Bazı kişilerde hafif semptomlar görülebilirken, diğerlerinde ciddi ve hayatı tehdit eden semptomlar ortaya çıkabilir.
Akciğer embolisinin en yaygın belirtileri şunlardır:
Nefes darlığı: En sık görülen semptomdur. Kişi normalden daha fazla nefes alıp vermek zorunda kalabilir veya nefes almada güçlük çekebilir.
Göğüs ağrısı: Göğüs bölgesinde şiddetli ağrı veya baskı hissedilebilir. Bu ağrı sırtta veya kolda da hissedilebilir.
Öksürük: Öksürük, balgamla birlikte veya kanlı olabilir.
Hızlı kalp atışı: Kalp atışı normalden daha hızlı olabilir.
Terleme: Yoğun terleme, özellikle gece boyunca görülebilir.
Baş dönmesi veya bayılma hissi: Dikkat dağınıklığı veya sersemlik hissedilebilir.
Bacaklarda ağrı, şişme veya hassasiyet: Bu, akciğer embolisinin en sık nedeni olan derin ven trombozu (DVT) belirtileridir.
Akciğer embolisi belirtileri diğer hastalıklarla da benzer olabileceğinden, teşhisin doğrulanması için bir doktor tarafından muayene edilmek gereklidir. Akciğer embolisinin erken teşhisi ve tedavisi hayat kurtarıcı olabilir.
AKCİĞER EMBOLİSİ TEDAVİSİ NEDİR?
Akciğer embolisinin tedavisi, pıhtının boyutuna, konumuna, hastanın yaşına ve sağlık durumuna göre değişebilir. Ama amaç, tıkanıklığın çözülmesi, akciğer arterlerinde kan akışının düzeltilmesi ve solunum fonksiyonlarının iyileştirilmesidir.
Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:
Antikoagülan ilaçlar: Antikoagülan ilaçlar, kanın pıhtılaşma eğilimini azaltarak pıhtı oluşumunu önler ve var olan pıhtıların büyümesini engeller. Bu ilaçlar genellikle düşük dozda verilir ve kanama riskine karşı yakından izlenir.
Trombolitik ilaçlar: Trombolitik ilaçlar, pıhtıları çözen enzimler içerir. Bu ilaçlar genellikle daha ciddi durumlarda kullanılır ve kanamaya neden olabilen bir yan etki riski taşırlar.
Filtre takılması: Filtreler, büyük pıhtıların akciğer arterlerine girmesini engellemek için vücuda yerleştirilir. Bu seçenek, kanama riski yüksek olan kişilerde veya antikoagülan ilaçları kullanamayan kişilerde düşünülebilir.
Cerrahi müdahale: Cerrahi müdahale, büyük pıhtıları çıkarmak veya akciğer arterlerini açmak için kullanılabilir. Ancak, bu seçenekler genellikle daha ciddi durumlarda kullanılır ve kanama riski yüksek olan kişilerde tercih edilmez.
Tedavi sürecinde, hastanın solunum ve kan basıncı takibi yapılır ve semptomlarının kontrol altında tutulması sağlanır. Ayrıca, hastanın sağlık durumuna ve pıhtının boyutuna bağlı olarak, hastanede yatış veya evde izleme gibi farklı tedavi seçenekleri de olabilir. Önleyici önlemler arasında, düzenli egzersiz yapmak, sigara içmemek, ideal kiloda olmak ve uzun süreli oturma veya yatmadan kaçınmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri sayılabilir.
